Mało znany ukraiński film w reżyserii Mykoli Shpykovskyi’ego zrealizowany dla wytwórni VUFKU z Kijowa. Reżyser w 1925 roku zasłynął stworzoną wraz z Wsiewołodem Pudowkinem Gorączką szachową, niezwykle popularną wśród ówczesnej widowni. Późniejszy film Shpykovskyi’ego, Cwaniak, został zakazany ze względu na niewłaściwe przedstawienie Armii Czerwonej. By odkupić winy, reżyser nakręcił dotykający bieżącego zagadnienia kolektywizacji propagandowy Chleb, przywodzący na myśl słynną Ziemię (1930) Oleksandra Dowżenki. Film jednak znów nie spodobał się cenzorom, którzy zakazali jego dystrybucji z komentarzem: Problem chleba interpretowany jest poza kontekstem budownictwa socjalistycznego.

Bohaterem Chleba jest zdemobilizowany żołnierz Armii Czerwonej, który wraca do swojej wsi. Decyzja o obsianiu kułackiego pola skonfiskowanym zbożem oburza jego ojca – człowieka o tradycyjnym światopoglądzie, który nie wierzy, że zrabowane ziarno wykiełkuje na zrabowanej ziemi.

Autorem znakomitych zdjęć do filmu Chleb jest Oleksij Pankratiew, którego przemyślane, panoramiczne, długie ujęcia charakteryzują się dynamicznymi kompozycjami. Posługujący się lakonicznym, a zarazem symbolicznym stylem film, podnosi rolniczą opowieść do poziomu epickiego poematu. Za pomocą nowatorskiego montażu Shpykovskyi przekształcił prostą fabułę w dzieło awangardowe.

Film odrestaurowany cyfrowo przez Narodowe Centrum Oleksandra Dowżenki.

Sfinansowano z Funduszu Stabilizacyjnego dla Kultury i Edukacji 2022 Federalnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych Niemiec i Goethe-Institut